دکتر تقوی آینده پژوهی را یک فرآیند رفت و برگشتی بین فهم حال و فهم آینده توصیف و تاکیدکرد آینده پژوهی حرکت از حال به آینده است و فهم حال در گرو فهم آینده و فهم آینده در گرو فهم حال است. دکتر تقوی با اشاره به محدودیت هایی که برای شناخت آینده وجود دارد و با اشاره به پویایی و پیچیدگی واقعیت های اجتماعی تاکید کرد در این موارد باید زمین بازی را با توجه به نظام های نظری ـ علمی و با اتکا به مبانی شناختی ـ هنجاری تعریف و مشخص کرد و مشارکت فعالیت نخبگان و برنامه ریزی و سیاستگذاری به آینده نگاری و شکل دادن آینده پرداخت.
سخنران نشست تخصصی روش شناسی کشف علایم ضعیف در آینده پژوهی با اشاره به ضرورت شناخت علایم ضعیف و اهمیت آن در ترسیم تصویر آینده گفت: با شناخت علایم ضعیف می توان تحولات و رویداد های بزرگ را ترسیم و احتمال وقوع آنها را پیش بینی کرد و بر این اساس آینده های بدیل را ترسیم نمود.
دکتر تقوی گفت علایم ضعیف چیزی جز ظهور اعوجاج ها در نظام های نظری ـ عملی و در مبانی شناختی ـ هنجاری نیست. بر این اساس برای شناخت علائم ضعیف که می تواند نشانه بروز دگرگونی ها بزرگ باشد باید به این اعوجاج ها و کشف علایم ضعیف آینده پژوهی باید به مطالعه دقیق دوباره در مطالعات و تحقیقات خودکل گرایی و رویکرد اجتماعی ـ تاریخی را برگزیند، به جهت گیری های موقت شناختی توجه کنند، نظام هایی نظری ـ عملی جا افتاده را به خوبی شناسایی کند و از قدرت تخیل بهره گیرد.
دکتر مصطفی تقوی در این نشست آینده پژوهی را آمیزه ای از علم و فناوری برای ساختن آینده جامعه بر اساس ارزش های یک ملت دانست و گفت: دلایل و استدلال های مختلفی وجود دارد که نشان می دهد آینده پزوهی فقط متدولوژی نیست بلکه باید چیزهای دیگری هم باشند که شکل بگیرد. وی اضافه کرد:اگر جامعه و ساختارهای قدرت خاص نباشد آن جامعه نمی تواند به درستی خود را مدیریت کرده و بسازد.
تقوی با اشاره به استعدادهای و سرمایه های بزرگ در دانشگاه های کشور ادامه داد: متاسفانه با وجود چنین استعدادهایی پایان نامه های خوب و غنی در دانشگاه های کشور اندک هستند و باید به سمت درستی هدایت شوند.
وی فقدان روش شناسی درست را پاشنه آشیل پایان نامه های دانشگاهی ذکر کرد و افزود: یکی از مطالعات انجام شده در استان تهران نشان داده است که مقالات علوم اجتماعی دو مشکل اساسی دارند که اتفاقا دو پایه اصلی آن را نیز تشکیل می دهند یعنی نظریه های اجتماعی و دیگری روش تحقیق که درمانی جز تقویت فهم دانشجو از طریق روش تحقیق ندارد.
این استاد دانشگاه ادامه داد در:آینده پژوهی هیچ راه دیگری وجود ندارد بجز اینکه با روش شناسی روش های مختلف مورد طراحی قرار گیرد که اگر درست انجام شود از بسیاری از هزینه ها جلوگیری خواهد شد زیرا روش تحقیق به شدت با مسائل بودجه ای درارتباط است.
تقوی خاطرنشان کرد: در این راستا البته نوع روش شناسی حداکثری مناسب نیست و باید حداقلی باشد به این معنا که باید کدهای روش شناختی مختلف را برای ما بیان کنند. تقوی ادامه داد: نظام های نظری عملی مختلف بسته به خاستگاه فکری و اجتماعی خود متفاوت با سایر نظام ها است و مبانی متفاوت و ابزارهای مختلفی وجود دارند.
شایان ذکر است پژوهشکده آینده پژوهی در چارچوب برنامه های پژوهشی خود و با هدف آموزش و ترویج ادبیات آینده پژوهی و گسترش تفکر برنامه ریزی و سیاستگذاری با نگاه به آینده، اقدام به بر گزاری نشست های تخصصی کرده است. در این جهت اولین نشست تخصصی با عنوان " روش شناسی کشف علایم ضعیف در آینده پژوهی " برگزار شد و یادآوری می شود دومین نشست تخصصی پژوهشکده آینده پژوهی دانشگاه روز دوشنبه 19 آبان با عنوان سناریو نویسی در آینده پژوهی برگزار می گردد. علاقمندان به مباحث آینده پژوهی می توانند با مراجع به سایت دانشگاه اطلاعات بیشتر ی نسبت به نشست ها کسب و برای شرکت در جلسات باهماهنگی با دفتر پژوهشکده آینده پژوهی اقدام نمایند.
