نشست تخصصی"دانش آموزشکاوی زبان فارسی:‌چشم‌انداز و آینده‌ی آن" در دانشگاه برگزار شد

نشست تخصصی «دانش آموزشکاوی زبان فارسی:‌چشم‌انداز و آینده‌ی آن» توسط پژوهشکده‌ی آینده‌پژوهی با همکاری گروه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان (آزفا) دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی،‌ روز سه‌شنبه17 خردادماه در تالار اجتماعات آینده پژوهی دانشگاه به شکل حضوری و مجازی برگزار شد. در این نشست علمی، دکتر امیررضا وکیلی فرد، عضو هیات علمی (آزفا) در سخنرانی خود با عنوان " دانش آموزشکاوی زبان فارسی: پیش به سوی آفرینش آینده‌ای مطلوب" اظهار کرد: در طول چند دهه‌ی گذشته، می‌توان پیشرفت‌های مهمی را در اکثر رشته‌های دانشگاهی، اگر نه در همه، مشاهده کرد. شیوه‌های جدید تفکر در بسیاری از رشته‌ها، از جمله فلسفه، روانشناسی و آموزشکاوی علوم پدید آمده است. هم‌چنین، جنبشی نوظهور برای ادغام دانش‌ها به پا خاسته است که فراتر از تقسیم دانش به تخصص‌های یک رشته حرکت می‌کند. رویکرد این جنبش نوظهور، حرکت به سوی رشته‌های میان‌رشته‌ای، چندرشته‌ای و فرارشته‌ای است. این پیشرفت‌ها به اجرای شیوه‌های جدید تفکر و الگوهای دانش‌های جدید منجر شده است. آموزشکاوی زبان‌ها نیز رشته‌ای است که از دستاورد سایر علوم هم‌چون روان‌شناسی، زبان‌شناسی، روش‌شناسی، جامعه‌شناسی، مدیریت، سنجش و ارزشیابی،... بهره می‌گیرد. وی در ادامه اشاره کرد که اگر سازمان‌ها و افراد دست اندرکار، می‌خواهند که جایگاه زبان فارسی را در مسیر تاریخی خود بیش از پیش تضعیف نکنند، باید با تصمیم‌ها، گزینش‌ها و کنش‌های خود در تعیین مسیر آینده‌ی آموزشکاوی زبان فارسی، نقش مثبت‌تری را برعهده گیرند. اگر در کشورمان بخواهیم، دانش آموزشکاوی زبان فارسی با رشد چشمگیری همراه باشد، نیاز است که مطالعات آینده‌ی دانش‌آموزشکاوی زبان فارسی با واکاوی عملکرد نهادها و اشخاص برای درک بهتر اثرات مستقیم و غیرمستقیم تصمیمات و خط­مشی آنان همراه باشد. بسیاری از نهادها و فرآیندهای تصمیم‌گیری در حوزه‌ی آموزشکاوی زبان فارسی باید کارآمدتر، سریع‌تر و علمی‌تر عمل کنند و در پی کمک به توسعه‌ی ظرفیت اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در این حوزه برای ابداع آینده مطلوب دانش‌آموزشکاوی زبان فارسی باشند. وی در ادامه به پیش‌بینی‌ها، سناریوها و انتخاب‌های راهبردی زیر اشاره کرد که به آفرینش آینده‌ی مطلوب دانش آموزشکاوی زبان فارسی کمک خواهد کرد، از جمله: تأسیس سازمان متولی سیاستگذاری و رهبری آموزش و گسترش زبان فارسی با حضور متخصصان این دانش؛ تشکیل کارگروه‌های تخصصی آموزشکاوی زبان فارسی در وزارت‌ها و فرهنگستان؛ نوآوری در روش‌های شناخت و تولید دانش آموزشکاوی زبان فارسی؛ بهره‌گیری از فناوری در آموزش زبان فارسی؛ بهره‌گیری بیشتر از پژوهش‌های تخصصی آموزشکاوی زبان فارسی در کلاس‌های درس؛ اشتغال‌پذیری بیشتر دانش‌آموختگان آزفا و تاثیرگذاری دانش آموزشکاوی زبان فارسی بر آموزشکاوی ادبیات فارسی. دکتر وکیلی فرد در پایان  افزود که ما یک هدف اخلاقی مشترک داریم و آن هم این است که می‌خواهیم به ایجاد بهترین آینده‌ی ممکن برای دانش آموزشکاوی زبان فارسی کمک کنیم و سنگ محک میزان تاثیرگذاری و کمک هر یک از ما به دانش آموزشکاوی زبان فارسی این است که تا چه میزان در گذشته غیرشخصی، غیردانشگاهی و غیرصنفی عمل کرده‌ایم و در آینده خواهیم کرد. در ادامه­ ی نشست،‌ دکتر لیلا گل­پور، عضو هیات علمی (آزفا) نیز در مورد  اهمیت آموزش زبان فارسی در مناطق دوزبانه ایران که حدود ۴۸ درصد جمعیت ایران را تشکیل می ­دهد، بیان کرد: دوزبانگی امری اجتناب­ ناپذیر است و با توجه به اصل ۱۵ قانون اساسی مبنی بر خط و زبان مشترک فارسی،‌ به­ منظور حفظ عدالت آموزشی در خصوص آموزش علمی زبان فارسی در این مناطق، تربیت معلم آموزش زبان فارسی متخصص مناطق دوزبانه، سیاستگذاری­ های تفکیک­ شده­ ویژه­ ی این مناطق و تهیه و تدوین منابع آموزشی مناسب بر اساس استانداردهای آموزشی مناطق دوزبانه، از اهمیت به­ سزایی برخوردار است که باید در چشم­ انداز آموزش علمی زبان فارسی به این مهم توجه شود چرا که برطرف شدن مشکلات آموزش و یادگیری زبان فارسی در این مناطق، علاوه بر هموار کردن مسائل زبانی،‌ بسیاری از مشکلات روان­ شناختی،‌ جامعه­ شناختی و فرهنگی دانش ­آموزان این مناطق را برطرف خواهد کرد و حتی باعث انسجام امنیت و وحدت ملی نیز خواهد شد. وی افزود: راه ­اندازی رشته­ ی آموزش زبان فارسی در مقطع کارشناسی به این مهم، کمک بسیاری خواهد کرد. دکتر محمدباقر میرزایی حصاریان، عضو هیات علمی (آزفا) نیز در سخنانی تحت عنوان «آموزشکاوی زبان فارسی و نقشه جامع علمی کشور» از ‌ضرورت پایش میزان و نحوه اجرا و اثربخشی اسناد بالادستی کشور مانند نقشه جامع علمی کشور که مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور است، سخن گفت؛ سپس، با استناد به بندهای متعدد نقشه جامع علمی کشور، جایگاه زبان فارسی را به عنوان زبان علم و مرجعیت علمی کشور به زبان فارسی خاطر نشان کرد. وی بر امکان مرجعیت علمی در رشته آموزشکاوی زبان فارسی تاکید نمود و گروه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، مرکز آموزش زبان فارسی، پژوهشنامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان و پژوهشکده­ ی آینده‌پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی^(ره) را به عنوان ظرفیت‌های بالقوه مرجعیت علمی در آموزشکاوی زبان فارسی برشمرد. در پایان ایشان پیشنهاد کردند که دانشگاه بین المللی امام خمینی^(ره)  می­ تواند در جایگاه متولی پایش موضوع مرجعیت علمی به زبان فارسی براساس نقشه جامع علمی کشور، نقش‌آفرینی کند. در پایان نشسست،‌ گروه آزفا اظهار امیدواری کردند که با پیگیری و حمایت مسئولان و همدلی دیگر بخش ­های دانشگاهی،‌ چشم ­انداز و آینده­ ی روشنی برای آموزش علمی زبان فارسی،‌ خلق گردد.