دکتر سیدعلی قاسم‌زاده، رئیس دانشگاه در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار فرهنگ و هنر صبح قزوین؛ اظهار کرد: تمایل و اصرار به استفاده از واژگان بیگانه نتیجه خودباختگی به غرب از دوران قاجار است. زبان فارسی یکی از مولفه‌های هویت جمعی یا ملی ایرانی‌هاست و بی‌شک هرگونه بی‌اعتنایی و بی‌توجهی به این وجه هویتی باعث آسیب جدی به فرهنگ، تاریخ و موجودیت ما می‌شود.
وی افزود: امروزه نظام آموزشی، صداوسیما و رسانه‌های مطابق اصل قانون اساسی باید خود را حافظ و پاسدار زبان فارسی بدانند که میراث تاریخی و فرهنگی ما در ادوار مختلف بوده و از گذشتگان به میراث رسیده است.
قاسم‌زاده با بیان اینکه بر هر ایرانی واجب است که زبان فارسی را به عنوان زبان مادری و اجدادی خود حفظ کرده و به نسل‌های بعد منتقل کند، تاکید کرد: آنچه امروز در فضای عمومی، فرهنگی و اجتماعی ایرانی مشاهده می‌شود آسیب‌های جدی است که به سبب سطحی‌نگری، بی‌اعتنایی و تشتت در غلبه فرهنگ و سبک زندگی ناشی از فضای مجازی و گاه بی‌اعتنایی نسل جوان به سبب هجوم فرهنگ بیگانه و تبعات دنیای مدرن به جوامع شرقی به ویژه جامعه ایرانی ایجاد شده است.
وی ادامه داد: آسیب‌هایی که در این حوزه ایجاد شده قطعا آینده فرهنگی ما را تحت شعاع قرار می‌دهد و این آسیب‌ها خواه ناخواه به گسست نسلی، بی‌هویتی و یا حداقل گم‌گشتی هویتی در بین نسل‌های آینده خواهد شد.
زبان فارسی به انتقال معارف و ظرفیت‌های هنر ایران کمک کرده است
رئیس دانشگاه بیان کرد: اگر به زبان استوار فارسی آسیب برسد ما باید منتظر تبعات وخیم فرهنگی و معرفتی در بنیان‌های فکری خود باشیم، چرا که آنچه ما ایرانیان را در طول تاریخ ماندگار کرده و توانسته به انتقال معارف و حکمت و جلوه‌های زیبایی شناختی و ظرفیت‌های هنری کمک کند زبان شیرین فارسی بوده است.
قاسم‌زاده افزود: زبان و ادبیات فارسی یکی از مولفه‌هایی است که توانسته آمال و آرزوها، توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و برتری‌های ملت ایران را به رخ جهانیان بکشاند و امروز ما موظفیم از این درخت تناور کهن و به میراث مانده نیکان خود محافظت کنیم.
وی با اشاره به نفوذ برخی واژگان بیگانه در زبان فارسی، اظهارکرد: مطابق تئوری‌های زبان شناختی به ویژه نظریه نسبیت زبانی ساختار فکری و اندیشگانی هر قومی به ساختارهای زبانی آن قوم بستگی دارد بنابراین هرگونه آسیب به ساختار و بی‌اعتنایی به زبان فارسی نظام معرفتی ملی را متاثر می‌کند و به تشتت و آشفتگی و بی‌نظمی فکری می‌کشاند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در خصوص زبان فارسی که حتی به اذعان غربی‌ها چون «هگل» تمدن جهانی را مدیون خود کرده، نباید اجازه دهیم که سبک‌سری دنیای زراندود دروغین فضای مجازی و رسانه‌ای ما را مسحور خود کند و از عناصر هویتی چون زبان غافل سازد.
وی در ادامه بیان کرد: ریشه این خودباختگی و شیفتگی به غرب از مسیر مشاهده برخی ابزارهای تکنولوژیک و بازنمایی مظاهر تمدن جدید غرب در روزنامه‌ها و نوشته‌های نویسندگان ایرانی تحصیل کرده در غرب آغاز شد و اینگونه شگفتی ناشی از فناوری و محصولات جدید و آسایش سبک زندگی مدرن نسبت به زندگی سنتی، به شیفتگی و سحرشدگی ملت‌های آفریقایی و آسیایی از جمله ایرانی افزود.
استفاده از واژگان بیگانه جلوه‌ای از شیفتگی به غرب و خودکم‌بینی است
رئیس دانشگاه با بیان اینکه امروزه استفاده از واژگان بیگانه جلوه‌ای از همان حس شیفتگی و خودکم‌بینی یا حقارت تاریخی به حساب می‌آید؛ یادآورشد: گویا رقابتی برای به کار گرفتن واژگان بیگانه از برخی مسئولان گرفته تا دانشگاهیان و حتی عوام جامعه به وجود آمده تا بدین طریق حس خودبرتری، با کلاسی را به مخاطبان القا کنند.
وی تصریح کرد: گویی همچنان روح و فکر نحس میرزا ملکم خانی و آخوندزاده‌ها بعد از گذشت یک قرن همچنان در ذهن و سبک گفتار و افکار برخی روشنفکرنمایان ما جریان دارد.
قاسم زاده با اشاره به اینکه استفاده از واژگان بیگانه قطعا به بنیان‌های زبان آسیب خواهد زد، گفت: درصد واژگان بیگانه‌ای که در زبان محاوره رایج و به دنبال آن در زبان مکتوب وارد می‌شود خطر بزرگی است که امروزه زبان فارسی را تهدید می‌کند، چراکه واژگان بار معنایی خود را حمل می‌کنند و خواه ناخواه بر ذهن و زبان و روح مخاطبان و گویندگان سلطه خویش را حاکم خواهد کرد.
وی ادامه داد: اگر بپذیریم و باور داشته باشیم که هرگونه آسیبی به ساختارهای زبانی و بی‌اعتنایی به زبان و قواعد زبانی منجر به از دست دادن انسجام و نظام فکری می‌شود؛ پس پاسداری و حراست از زبان فارسی به عنوان یک وظیفه ملی بر یکایک ما واجب است.
قاسم‌زاده تصریح کرد: از افتخارات و برتری‌های مهم ایرانیان در طول تاریخ سیطره فرهنگی زبان و ادبیات فارسی بوده است؛ چنانچه اندیشمند بزرگ جهانی در این باره می‌گوید «تمدن بشر مرهون تمدن فرهنگ و زبان ایران است» لذا ما خود باید از این ارزش‌ها و افتخارات خود پاسداری کنیم و مراقب باشیم که با به کارگیری طرح‌هایی فریبنده چون تقویت گویش‌های محلی و تدریس به زبان و گویش بومی منجر به کم‌اهمیتی زبان فارسی که ریشه همه گویش‌ها است آسیب نرسانیم.
وی با بیان اینکه اینگونه اقدامات خود نوعی اختلاف افکنی و تجزیه جغرافیای فرهنگی محسوب می‌شود، گفت: باید به خاطر داشته باشیم اصطلاحات و واژه‌های بیگانه اگر ماهیت علمی داشته باشند ورود آن به عرصه‌های زبانی در تمام کشورها یک امر عادی است اما اگر در یک زبانی قدرت ساخت واژه، ترکیب‌سازی، معادل سازی و جعل اصطلاحات وجود نداشته باشد آن زبان در معرض خطر قرار می‌گیرد و امکان حذف و هضم در زبان‌های بزرگ‌تر پیدا خواهد کرد؛ اما زبان فارسی در طول تاریخ نشان داد این قدرت، عظمت و توانایی را دارا است که در برابر هجوم و هجمه طوفانی زبان‌های بیگانه و گاه افراط‌های نابجا ایستادگی کند و خود را در این جریان تاریخی حفظ و به نسل‌های بعدی منتقل کند.
رئیس دانشگاه ادامه داد: قطعا غنای فرهنگی و زبانی ما به حدی است که یک ابرقدرت فرهنگی هستیم؛ همچنان که پیش‌تر خود را جاودانه تاریخ کرده‌ایم.
فضای مجازی و آسیب‌های جدی به زبان و ادبیات فارسی
قاسم‌زاده با اشاره به نقش فضای مجازی در آسیب زدن به زبان فارسی، تاکید کرد: فضای مجازی یک فضای رها شده و احساسی است؛ هرکس به هر شکل ممکن می‌تواند با اطلاعات درست یا نادرست مخاطبان خود را در معرض طوفان اطلاعات فریبنده قرار دهد، نه می‌توان به شادی و لبخند آن دل خوش کرد و نه به فخر اطلاعات علمی آن اطمینان داشت.
وی ادامه داد: فضایی که نه در آن نظارتی می‌توان داشت و نه هویت واقعی افراد را می‌توان تشخیص داد، اگر در قدیم سرقت ادبی به راحتی قابل تشخیص بود؛ امروزه به یمن این فضای جوفروش گندم نما، بازار مکاره سارقان علم و ادب و فخر و معارف داغ گشته است و رونق بازار حقیقت شکسته شده و جبران آن چونان آبروی بر باد رفته ناممکن می‌نماید.
قاسم زاده خاطرنشان کرد: یکی از آسیب‌هایی که شاهد آن هستیم مسئله رهاشدگی فضای مجازی است که مهار این فضا به راحتی میسر نیست، مگر اینکه در ابتدا از این ظرفیت و تهدید بتوانیم به کمک سلسله‌ای از نخبگان با تولید محتواهای جذاب و روایت‌های درست و باو‌رهای نو و ابتکاری در این عرصه ورودی جدید داشته باشیم و مهار این مرکب ناهموار را بر دست گیریم و روایتگر واقعی و جذاب از حقایق خویش باشیم که بی‌شک یکی از آن عرصه‌ها استفاده از ظرفیت زبان و ادبیات فارسی و میراث فکری و معرفتی و زیبایی شناختی آن است.
قاسم‌زاده اظهار کرد: دانشجویان و علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی می‌توانند طلایه‌داران احیای امپراتوری رسانه‌ای و فرهنگی ایران گذشته باشند اگر متولیان فرهنگی کشور بخواهند که بر این دنیای مجازی مهار زنند و به اقتدار و وحدت ملی کمک کنند، باید لشکریان خوش‌ذوقی از دانش آموختگان زبان و ادبیات فارسی را برای میدان‌داری در فضای مجازی و فرهنگ‌سازی استخدام کنند تا مسیر انحراف یافته فرهنگی را دوباره به راستی هدایت کنند.
وی، ترویج فرهنگ و زبان فارسی را از ماموریت‌های اصلی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین درعرصه آموزش عالی کشور دانست و گفت: مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه قدیمی‌ترین، بروزترین و برترین مرکز آموزش زبان فارسی کشور در عرصه تولید محتوا و صاحب سبک در شیوه تدریس شناخته شده است، به همین دلیل مرکز زبان فارسی را پیشران انتقال فرهنگ، دانش و فناوری بومی ایرانیان می‌دانیم به این امید اینکه بتوانیم زبان فارسی را زبان علم و دروازه آشنایی طالبان علم ایرانی قرار دهیم.
قاسم‌زاده تاکید کرد: سیاستگذاری مرکز زبان فارسی این بوده که با افزایش گسترده قلمرو فرهنگی زبان فارسی بتواند به فهم و احساس مشترک در عرصه‌های بین‌المللی کمک کند و بتواند پیام‌های واقعی فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی را که پیام صلح، آرامش، برابری و برادری است به جهان منتقل کند.
بیش‌از ۱۲ هزار زبان آموز غیرایرانی در دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین تعلیم دیدند
رئیس دانشگاه بیان کرد: این دانشگاه تاکنون بیش‌از ۱۲ هزار زبان آموخته غیرایرانی داشته که از 110 کشور دنیا به ایران و شهر قزوین وارد شدند و می‌توان گفت اغلب غیرایرانیانی که فارسی می‌دانند و امروزه در دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها، مراکز سیاسی و فرهنگی جهان در حال فعالیت هستند زبان را از مرکز زبان فارسی دانشگاه آموخته‌اند.
وی افزود: در حال حاضر از ۲۰ کشور دنیا زبان‌آموز و دانشجو داریم که بیشترین دانشجویان از کشورهای افغانستان، لبنان، یمن، پاکستان، سوریه و عراق در این مرکز حضور دارند، اگرچه ما پذیرای دانشجویان از کشورهای چین، بنگلادش و هندوستان نیز هستیم.
قاسم‌زاده ابراز کرد: یکی از هدف‌گذاری‌های دانشگاه برای جذب دانشجویان غیرایرانی استفاده از ظرفیت‌های زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی است و تاکنون علاقه‌مندان به تحصیل در این رشته‌ها تمایل و گرایش خوبی از خود نشان داده‌اند.
وی افزود: علاوه‌بر دانش‌آموختگان متعددی که از این رشته‌ها خوشه‌چینی کرده‌اند؛ هم‌اکنون در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری پذیرای دانشجویان بین‌الملل در قالب بورسیه و آزاد هستیم و درحال حاضر نزدیک به 20 دانشجوی غیرایرانی در رشته و گرایش‌های زبان و ادبیات در مقاطع تحصیلات تکمیلی زبان و ادبیات فارسی مشغول به تحصیل هستند
رئیس دانشگاه در پایان گفت: در یک سال اخیر بیش‌از 10 نفر در مقاطع ارشد و دکتری در رشته زبان و ادبیات فارسی دانش آموخته شده‌اند و در حال حاضر در دانشگاه‌های کشورهای خود مشغول تدریس زبان و ادبیات فارسی هستند.
