در نگاه عامه، ما تولید را تنها در کارخانجات صنعتی و تأمین مایحتاج مورد نیاز مردم می‌بینیم. این در حالی است که تولید می‌تواند به تولید اندیشه، تفکر، نگاه و حتی تنها یک ایده ختم شود.
دکتر رضا رحیمنیا، عضو هیأت علمی گروه مرمت و احیاء بناهای تاریخی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) در گفت‌وگو با خبرنگار معاونت پژوهشی در خصوص اهمیت پژوهش در توسعه علم و فناوری گفت: در کنار پرداختن به اهمیت پژوهش به نظر می‌رسد باید از مسائل و چالش‌های پژوهش در همین موضوع نیز صحبت کرد چراکه این دو کاملاً به هم وابسته هستند. همانطور که می‌دانیم حوزه پژوهش و تحقیق موتور محرک توسعه در جوامع است. البته این که تعریف ما از توسعه چه باشد هم مهم است.
وی افزود: واژه توسعه می‌تواند بار منفی داشته باشد چراکه حداقل در حوزه‌های مرمت، معماری و شهرسازی در برخی مواقع با این واژه زاویه وجود دارد و توسعه نباید در تقابل با سنت و ارزش‌های گذشته تلقی شود. اگر برداشت از واژه توسعه را به "پیشرفت به سوی اهداف"یا "هویدا شدن و ارتقاء قابلیت‌ها و ارزش‌ها"در جوامع تعبیر کنیم مطمئناً نگاه متفاوت است. با این نگاه پژوهش قرار است به ناشناخته‌ها و سؤالات جامعه پاسخ‌گو باشد، سؤالاتی که پاسخ آنها علاوه بر بالابردن شناخت افراد از محیط و مسائل پیرامونی، در نهایت فهم کامل‌تر از جهان هستی را به ارمغان خواهد آورد.
دکتر رحیمنیا ادامه داد: در نتیجه یکی از اهداف اصلی پژوهش "افزایش دانایی افراد" است که رشد جوامع را موجب خواهد شد و این رشد به تدریج در قالب پیشرفت در علم و فناوری نمود پیدا می‌کند. گسترش دامنه علوم مختلف و پاسخ به مسائل پیش روی آنها بنیان‌های اولیه پیشرفت در فناوری است.
ایشان فرمودند: اگر پژوهش در جهت خدمت به جامعه تبیین شود با توجه به اينكه نیازهای بشر نیز روز به روز با توجه به تغییرات در سبک زندگی و نیازهای روزمره رشد می‌کنند، پيشرفت را به دنبال خواهد داشت. در مجموع بنیان‌های علمی برای پیشرفت، با پژوهش شکل می‌گیرد، البته باید به تناسب هر رشته و رسالت‌هایی که برای پاسخ‌گویی به مسائل جامعه برای آنها تبیین می‌شوند توجه ویژه داشت.
دکتر رضا رحیمنیا در خصوص مهم‌ترین سوابق پژوهشی و تحقیقاتی خود به موارد ذیل اشاره نمود: مطمئناً حوزه پژوهش متمرکز بر تخصص‌های افراد خواهد بود. با توجه به اینکه موضوع توجه به معماری بومی و ارزش‌های نهفته در دل این حوزه حداقل برای بنده بعنوان یک دغدغه همواره وجود داشته سوابق پژوهشی و تحقیقاتی نیز اغلب متمرکز بر همین حوزه هستند.
در ادامه گفت: همانطور که در پرسش قبلی اشاره شد، پیشرفت جوامع در گرو بازخوانی و هویدا شدن ارزش‌های مستتر در دل جوامع است؛ تجربیاتی که گذشتگان با سعی و خطا به آن دست یافته‌اند بخش مهمی از این ارزش‌ها هستند. فرآیند سعی و خطا که بشر در گذشته تجربه کرده و ما نمودهای عینی از آنها را در قالب اشیاء، بناها، بافت‌ها و شهرهای تاریخی می‌بینیم سرشار از مسائل آزمایش شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه ادامه دادند: این نمودها می‌توانند پاسخ‌گوی بخشی از مشکلات امروز باشند و توجه به آنها می‌تواند یک نقطه اتکای اولیه برای پیشرفت باشد. در این راستا پژوهش در مقیاس مواد و مصالح تاریخی و دستیابی به دانش فنی بکارگیری مصالح در معماری گذشته، چه در مقیاس بناهای تاریخی و حفظ ارزش‌های معماری مستتر در آنها و چه در مقیاس بافت‌ها و مناظر فرهنگی، موضوعاتی است که می‌توانند مورد تحقیق قرار گیرند.
دکتر رحیمنیا در خصوص مهم‌ترین سوابق پژوهشی و تحقیقاتی خود بیان کرد: موارد اشاره شده دغدغه‌هایی است که حوزه تخصصی اینجانب را شکل می‌دهند و در همین راستا مطالعاتی را در حوزه "معماری ایران"، "دانش بومی"، "حفاظت از مصالح و میراث معماری گِلین" و حفظ ارزش‌های مستتر در آنها در سطح اول و در سطح بعد برنامه‌ریزی برای بکارگیری آنها در معماری و حفاظت امروز شکل داده است. بعنوان نمونه حفظ ارزش‌ها می‌تواند در بازخوانی و باز ترویج معماری با خاک در مقیاس کشور (بعنوان یک نیاز جامعه امروز به مسکن ارزان، مقاوم، سازگار با محیط زیست و سهل‌الوصول) مورد دقت نظر بیشتر قرار گیرد.
وی ادامه داد: در همین حوزه تلاش کرده‌ام چه در قالب پایان‌نامه‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی و چه کتب و مقالات علمی مواردی از آنها منتشر شود. موضوع معماری با خاک و حفاظت از این میراث معماری ـ که سابقه طولانی در کشور دارد ـ در حال حاضر بعنوان یک نقطه اتکای جدی مورد بحث در مجامع علمی بین‌المللی است. علاوه بر سابقه دیرینه ایران در معماری با خاک و لزوم حفاظت از آنها، متأسفانه در حال حاضر معماری جدید تنها نقاط ضعف معماری با خاک را دیده است، در حالی‌که قابلیت‌های این معماری قابل توجه ویژه است. با توجه به نگاه‌های بین‌المللی حداقل رسالت حوزه حفاظت از میراث فرهنگی، حفظ ارزش‌ها و فنون معماری گِلین است تا انشالله در آینده نزدیک به معماری با خاک کمک کند.
ایشان درخصوص حمایت دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) از پژوهشگران ابراز داشت: درباره موضوع حمايت دانشگاه بيشتر بايد درباره نوع حمايت‌ها گفت‌وگو كنيم. از اينكه دانشگاه مشوق‌هايي را كه اغلب مالي هستند براي پژوهشگران در نظر گرفته شايسته تقدير است و معمولاً هم اگرچه برخی مواقع با تأخير ولي حمايت‌ها انجام شده است. اما موضوع حمایت و ایجاد انگیزه در بین اعضای هیأت علمی برای کار پژوهشی شایسته توجه بیشتر است؛
وی افزود: البته که ایجاد این انگیزه مبتنی بر مسائل صرفاً مادی نیست. اینکه وقتی عضو هیأت علمی تمام تلاش را برای یک کار مکمل پژوهشی مثل آزمایشگاه، نشریه، طرح پژوهشی و مواردی از این دست بکار می‌گیرد و در نهایت بدلیل عدم همکاری و یا نظم سازمانی این موارد مورد کم‌توجهی قرار می‌گیرند به تدریج انگیزه از بين خواهد رفت. علي‌الخصوص همكاران جديد ما در دانشگاه و در سال‌هاي ابتدايی استخدام با این موضوعات بیشتر درگیر هستند. تأكيد مي‌كنم در اغلب مواقع بحث موضوع مادي نيست و حمايت معنوي و یا پیگیری‌ها و همراهی‌های مجموعه‌های مختلف درون‌دانشگاه برای به نتیجه رسیدن آنها مدنظر هستند.
عضو هیأت علمی دانشگاه در رابطه با تأثیر پژوهش بر اقتصاد کشور و حمایت از تولید بیان داشت: از مسائل مهمی که در این حوزه قابل تأمل است اینکه در نگاه عامه، ما تولید را تنها در کارخانجات صنعتی و تأمین مایحتاج موردنیاز مردم می‌بینیم. این در حالی است که تولید می‌تواند به تولید اندیشه، تفکر، نگاه و حتی تنها یک ایده ختم شود.
و ادامه داد: این تفاوت کاملاً با تفاوت‌های حوزه‌های تخصصی در تعامل است و همه این‌ها می‌تواند به اقتصاد کشور کمک کنند. تولید اندیشه هم آورده اقتصادی دارد که در نگاه عامه و برخي مسئولان تصمیم‌گیر کمتر این موضوع را دیده‌ایم. مسئله اساسی و مهم در این بین اینکه در حوزه‌های متفاوت ما مسائل و برخوردهای متفاوتی داریم و وقتی درک صحیحی از این موضوع در محیط دانشگاه -که جایگاه پژوهش است نشود، در بیرون از جامعه مشکلات و مسائل جدی‌تر است. همین موضوع سبب می‌شود که پژوهش‌گر کمتر دنبال حل مسائل موجود در بطن جامعه باشد.
دکتر رحیمنیا افزود: مسائلی که در صنعت معمولاً توسط محققان حوزه فنی و مهندسی با یک مقاله یا اختراع حل می‌شوند در حوزه مرمت، معماری و شهرسازی شاید با یک مقاله، طرح و یا ایده حل شوند. موضوع اساسی این است که جنس حل شدن مسائل کاملاً باهم متفاوت ولی همه آنها پاسخی برای مشکلات موجود هستند و به تولید و اقتصاد کمک خواهند کرد. البته این موضوع در رشته‌های دیگر نیز مابه ازا دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه گفت: بعنوان نمونه در محیط دانشگاه انتظار از دانشكده تحقیقات و علوم اسلامی و علوم پایه متأسفانه یکسان دیده می‌شود البته جبران کردن اين موضوع در قالب کم کردن چند امتیاز راه حل نخواهد بود بلکه نوع نگاه به این حوزه‌ها بايد متفاوت باشد. حل مسائل جامعه در برخی حوزه‌ها و در بسیاری از موارد تنها با نگارش مقاله به نتیجه نمی‌رسد بلکه با یک تغییر در نگاه جامعه هدف و یا ارائه یک ایده شکل می‌گیرد که خود یک تولید است و مي‌تواند آورده اقتصادي هم داشته باشد.
وی ادامه داد: اگرچه سنجش و ارزیابی این موارد که کدامیک توانسته به نیازهای جامعه پاسخ دهد و یا به اقتصاد و خودكفايي کشور کمک کند می‌تواند چالش برانگیز باشد. علاوه بر این هرچه نیازهای جوامع دقیق‌تر دیده شود هر نوعی از تولید هم رونق بیشتری خواهد گرفت. البته توجه به فرهنگ پژوهش در مقیاس جامعه هم ضروری است. وقتی شکل‌گیری و رشد یک پژوهش وابسته به درون جامعه باشد مطمئناً از یک طرف در درک صحیح نیازها و از طرف دیگر پاسخ دقیق به آنها موفق‌تر عمل خواهد کرد. اینکه در بطن جامعه (و نه تنها در صنعت) کمتر این حساسیت ایجاد شده که مشکلات شما می‌تواند با پژوهش در مجامع علمی به پاسخ صحیح برسند از ضعف‌هایی است که در نهایت اهمیت پژوهش و فناوری را در مقیاس جامعه به چالش کشیده است.
