کاهش جمعیت، یعنی از دست رفتن نیروی انسانی فعال و جوان کارآمد

جمعیت به عنوان یکی از مولفه‌های قدرت در جهان/ افزایش آگاهی مادران به عنوان جامعه نسل ساز و بالابردن شاخص کیفی جمعیت از اهداف ما در حوزه امور زن و خانواده است به مناسبت روز ملی جمعیت با سرکار خانم دکتر انصاری، مشاور امور بانوان دانشگاه و از فعالان حوزه جمعیت به گفتگو نشستیم. به گزارش روابط عمومی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)؛مسئله جمعیت از جمله مسائلی است که پرداختن به آن همواره مورد تاکید رهبر انقلاب بوده و تبیین این امر از ضرورت‌های اجتماعی کنونی محسوب می‌شود که البته در این بین دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) نیز به شکل اثرگذاری، فعالیت خود را در حوزه جمعیت به ویژه در بخش امور زن و خانواده آغاز کرده است که در این بین نرگس انصاری، مشاور امور زن و خانواده در دانشگاه در پاسخ ما به اهمیت مسئله جمعیت می‌گوید:امروزه در دنیا، جمعیت به عنوان یکی از مولفه‌های قدرت محسوب می­ شود، کاهش جمعیت، یعنی از دست رفتن نیروی انسانی فعال و نیروی جوان کارآمد و افزایش پیری جمعیت  یعنی از دست رفتن فرصت رشد جامعه. کاهش جمعیت چه پیامدهایی را به همراه دارد؟ مسئله جمعیت امروز به یکی از بحران‌های جدی جوامع از جمله ایران تبدیل شده است. خطر افتادن درسیاه چاله جمعیتی کشور را در مسیر بی بازگشت قرار خواهد داد و هم اکنون فرصت چندانی برای جلوگیری از روند نزولی جمعیت و در نتیجه پیری جمعیت نداریم. بحرانی که از جنبه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی، فرهنگی، نظامی و... آسیب‌های جدی را متوجه جامعه خواهد کرد. متوقف شدن رشد جمعیت یعنی کند شدن رشد تولید و اقتصاد، تحمیل بار شدید بر بیمه­ ها و ... کاهش نیروی جوان  یعنی نبود نیروی نظامی کافی برای دفاع از مرزها و سوق داده شدن کشور به استفاده از مهاجران که خود آسیب‌های امنیتی متعددی را به همراه خواهد داشت. متاسفانه با تغییر سبک زندگی و نوع نگرش افراد، امروزه با پدیده­هایی چون ازدواج دیرهنگام، تاخیر در تولد اولین فرزند، قتل روزانه بیش از 1000 کودک به دنیا نیامده هستیم. پدیده تک فرزندی نیز به عنوان یک الگو برای خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است که خود آسیبی جدی برای بحث جمعیت است. خانواده ­ها باید بدانند پیامد این مساله بیش از جامعه متوجه خود کودکان و والدین خواهد بود و علی رغم اینکه گمان می کنند با تعداد کم فرزندان می توانند نسلی با تربیت خود داشته باشند، اما به گواه متخصصان تربیتی، تربیت افراد در فضای ارتباط با همسالان رخ می دهد و فرزندان تنها از این نعمت بی بهره هستند. مساله تاخیر در ازدواج نیز معضلی چند بعدی در جامعه به شمار می آید. در کنار عواملی اقتصادی، مسائل نگرشی مهمی چون راحت طلبی، مسئولیت ناپذیری و... موجب شکل گیری این مساله شده است و البته بیش از عامل اقتصادی، تغییر فکرها و ذائقه‌ها موثر بوده است. در مراکز دولتی چه اقداماتی برای مواجهه با کاهش جمعیت می‌توان انجام داد؟ و چه اقداماتی در دانشگاه اجرایی شد؟ در حال حاضر در دسترس­ترین اقدام، لزوم اجرایی شدن قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده است، با حمایت از خانواده و فرهنگ سازی در فضای کار و ایجاد فضای امن کاری برای فرد، بسیاری از نگرانی ها و دغدغه ­ها از بین خواهد رفت. یکی از مهمترین برنامه‌های ما در حوزه امور زن و خانواده که از همان ابتدا تلاش شد در جهت رفع مسائل فرزند آوری و تشویق به آن پیگیری شود، مسئله ایجاد مهد کودک در دانشگاه بود تا فرزندان مادران شاغل در محیط امن قرار گرفته و مادران نیز با آرامش به انجام فعالیت‌های اجتماعی خود بپردازند. افزایش آگاهی مادران به عنوان جامعه نسل ساز و بالابردن شاخص کیفی جمعیت نیزاز دیگر اهداف برنامه‌های جمعیتی دانشگاه است که تلاش شده با همراهی آموزش کارکنان، و برگزاری دوره­ های متعدد تربیتی و فرزندپروری برای بانوان این مهم محقق شود. از سوی دیگر تبیین قانون جمعیت برای بخش‌های مختلف و از جمله مدیران نیز از دیگر اهداف ما بود که تلاش شد با برگزاری دوره دانش افزایی ویژه اساتید و مدیران و نیز حضور در جلسات شورای پژوهش و آموزش دانشگاه ضمن تبیین حساسیت موضوع، مفاد قانونی نیز مطالبه شود که امیدواریم با همت دوستان در این بخش‌ها، تکالیف دانشگاه به نحو احسن در حوزه جمعیت محقق شود. چه برنامه‌هایی در راستای ارتقای وضعیت خانواده‌ها برگزار شد؟ ایجاد فضای نشاط برای خانواده دانشگاهیان نیزباعث شد تا همه مجموعه تلاش کنند برنامه‌های خانواگی را پررنگ‌تر از گذشته در دانشگاه اجرا کنند؛ اجرای جشن خانوادگی اساتید و کارکنان در مناسبت‌های تولد حضرت زهرا(س) و میلاد امیر المومنین(ع) افطاری خانوادگی اساتید و کارکنان و برگزاری جشن ریحانه‌های بهشتی برای متولدین 1401 از جمله این برنامه‌ها بود. در پایان بفرمایید همراهی دانشگاه برای اجرای برنامه‌های مبتنی بر امر افزایش جمعیت چگونه بود؟ به یقین دغدغه ریاست محترم دانشگاه در حوزه جمعیت موجب اهتمام مجموعه معاونین و دیگر مدیران دستگاه‌ها بوده است که امیدواریم خداوند به تلاش مجموعه برکت دهد و تاثیر این عملکردها در حوزه جمعیت به نتایج مطلوب منتهی شود. حمایت از برنامه­ های متعدد در حوزه جمعیت، پیگیری اجرایی شدن قانون جوانی جمعیت، نیم بها شدن خدمات رفاهی دانشگاه برای خانواده ­های دارای سه فرزند، تصویب بسته تشویقی ویژه اساتید و کارکنان دارای فرزند در سال گذشته از جمله این اقدامات است. در سال جاری برای اولین بار در دانشگاه و حتی استان، ریاست محترم دانشگاه در منزل یکی از اساتید و کارکنان دانشگاه که در سال گذشته صاحب فرزند شده بود، حضور یافتند، این امر نشان از اهمیت موضوع جمعیت برای مسئولان دانشگاه دارد.