عبور از بحران آب با «مدیریت برداشت، انتقال و مصرف» امکان پذیر است

دکتر محمد بی جن خان عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) راه حل برون رفت از بحران آب را نوگرایی و مدرن سازی در برداشت و انتقال آب دانست. دکتر محمد بی جن خان عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه در گفتگو با خبرنگار معاونت پژوهشی و فناوری درباره بحران آب گفت: ایران کشوری در منطقه خشک و نیمه خشک است و با توجه به میزان مصرف آب در کشور قطعا دچار بحران هستیم و عبور از این بحران با «مدیریت» امکان پذیر است. بحران ناشی از مصارف است و باتوجه به معین بودن میانگین بارش وقتی برداشت از سفره های زیر زمینی بیشتر از حد مجاز افزایش یاید با بحران مواجه خواهیم شد. برداشت های غیر مجاز آب در دشت قزوین موجب شده است سالانه حدود 20 سانتی متر از سطح زمین فرونشست نموده و پایین برود. به عنوان مثال می توان اسفنجی را پر از آب در نظر گرفت که نرم و انعطاف پذیر است اما اگر به قدری فشرده شود که کاملا خشک شود مانند یک سنگ خواهد شد که دیگر هرگز آب جذب نمی کند. عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) در ادامه گفت: یک دشت مانند دشت قزوین یا دشت مغان و دشت های دیگر کشور که با بحران آب مواجه هستند ممکن است بعد از مدتی با تعبیری اغراق شده به سنگ تبدیل بشوند و حتی در صورت افزایش بارندگی در سال های آینده این دشت ها قابلیت ذخیره آب را نخواهند داشت و حتی شاهد بروز سیل های فراوان خواهیم بود. و اگر این روند برداشت آب از سفره های زیر زمینی ادامه یابد، دشت قزوین از بین رفته و غیر قابل سکونت خواهد شد. دکتر محمد بی جن خان افزود: اثرات این بحران با مدیریت کاهش خواهد یافت و چاره ای نداریم که حجم این بحران را به اطلاع مردم و به ویژه کشاورزان برسانیم تا در حل این بحران نقش بهتری ایفا نمایند، اتفاق بعدی مدیریت یکپارچه آب از سوی مسئولان مربوطه است و باید به سمتی حرکت کنیم که میزان آب برداشتی را پایش نماییم و در نتیجه بایستی نوگرایی و مدرن سازی در برداشت و انتقال آب که البته با هزینه بسیار زیاد شکل خواهد گرفت را در دستور کار قرار دهیم. مجبوریم این هزینه سنگین را بپذیریم چون اگر آب نداشته باشیم هیچ چیز نخواهیم داشت و با یک همیت ملی و استفاده از همه ظرفیت ها می توانیم از این بحران عبور کنیم. وی همچنین گفت: چندی پیش از طرف گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) با همکاری معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی و شرکت مهندسی مشاور خاک و آب تهران به عنوان حامی مالی، برای مدرن سازی شبکه های آبیاری و زهکشی و استفاده از تجربه های بین المللی، از آقای پروفسور ژیل بلو استاد تمام دانشگاه مونت پلیه فرانسه، دعوت بعمل آمد و در نشستی تخصصی با عنوان مدرن سازی شبکه های آبیاری و زهکشی با حضور بیش از 250 نفر از فرهیختگان آب کشور از دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، شرکت آب منطقه ای استان قزوین وشرکت های مشاور و پیمانکار، از تجربیات ارزشمند پروفسور ژیل بلو در این زمینه استفاده شد. عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه در ادامه افزود: با حضور پروفسور ژیل بلو و کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی، ضمن بازدید و بررسی شبکه های آبیاری دشت قزوین، از برخی پروژه های معاونت آب و خاک جهاد کشاورزی استان اصفهان درخصوص مدرن سازی و هوشمندسازی شبکه های آبیاری بازدید بعمل آمد. در این سفر از پروژه مشترک معاونت آب و خاک استان اصفهان با موسسه تحقیقات این استان در خصوص هوشمندسازی آبیاری سطحی نیز بازدید صورت گرفت. مهم ترین اتفاق این رویداد، اذعان مسئولان به لزوم حرکت به سمت مدرن سازی شبکه آبیاری کشور بود و برای رقم خوردن این مهم حضور دانشگاه در کنار صنعت و ارتباط نزدیک این دو نهاد مهم بسیار حائز اهمیت است و در مدیریت مورد اشاره می تواند تأثیر به سزایی داشته باشد. دکتر محمد بی جن خان در پایان ضمن اشاره به برخی شهر های استان خوزستان گفت: بحران آب شرب در خرمشهر و آبادان که موجب به سختی افتادن ساکنان محترم این دو شهر مهم کشور در هفته های گذشته شد، متاسفانه به دلیل خشکسالی زیاد در سال های اخیر است که میزان ورودی آب به رود بزرگ کارون بسیار کاهش یافته و وقتی رهاسازی آب شیرین کاهش یاید، آب دریا با پس رفت به پایین دست رودخانه ها به  شوری آب شدت بیشتری می بخشد و لذا مجبور هستیم از بالا دست، آب شیرین منتقل نمائیم که مسئولان کشور با طرح بزرگ غدیر در حال تلاش برای انتقال آب شیرین از کرخه هستند که امیدواریم به زودی مشکلات مردم عزیز، زحمت کش و شهیدپرور شهر های جنوبی کشور حل شود.