وزیر سابق امور خارجه کشورمان دکتر منوچهر متکی در نشستی تحت عنوان «بررسی بیداری اسلامی در منطقه»؛ که از سوی جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه برگزار شد؛ 12 اردیبهشت در سالن اجتماعات دانشگاه بین المللی امام خمینی سخنرانی کرد.
- چند سئوال کلیدی در رابطه با آنچه در منطقه اتفاق افتاد می توان مطرح کرد
دکتر منوچهر متکی ابراز داشت: آنچه که در منطقه اتفاق افتاد و در جریان هست چند تا سئوال کلیدی را مطرح می کند که پاسخ به این سئوالات تصویر را برای ما روشن می کند. نخستین سئوال این است که آیا این تحولات پیش بینی شده بود؟ آیا این تحولات طراحی شده بود و کسانی پشت این تحولات هستند. آیا یکباره بوده یا پیش زمینه هایی داشته است. سئوال دیگر این است که مطالبات این تحولات چیست؟ بازیگران این تحولات چه کسانی هستند و هر کدام از این بازیگران از مردم کف خیابانها تا حکومت ها و دولت های عربی با تدابیری که به خرج می دهند و آمریکا و اروپا کجا ایستاده اند؟
همچنین گفت: «من فکر می کنم که این سئوالات استخوان بندی یکی از مهمترین و در شرف عمیق ترین و گسترده ترین تحولات سیاسی امنیتی این منطقه حساس از جهان است. آخرین نکته اینکه این تحولات پاسخ به چیست؟»
- اهمیت منطقه خاورمیانه
ایشان از سوی دیگر این منطقه را از لحاظ تاریخی خواستگاه انبیاء الهی دانسته و گفت: بعثت همه ی انبیاء ابراهیمی و توحیدی در اینجا بوده است، اینجا مهد ادیان الهی است. این منطقه نهایتاً در ظهور آخرین پیامبر توانسته غلبه نزدیک به اتفاق اسلام را در این منطقه ایجاد کند و این از نگاه دیگران به آن قابل توجه است. منطقه ای که بنام اسلام است عظیم ترین ذخایر انرژی در آن نهفته است و ذخایری که در انسجام و شورآفرینی در تحول درتحرک در زمینه های مختلف دارد.
وی ادامه داد: ما از صد سال پیش چند تحول عمده در این منطقه می بینیم. 500 سال حکومت عثمانی در ترکیه جمع می شود در حالیکه که فلسطین تحت نظرش بود، پرده داری کعبه تحت نظرش بود. اروپا تا دروازه های وین تحت نظر ش بود از شمال آفریقا تا الجزایر تحت نظرش بود. سربازهای عثمانی بی مهابا سر به میدان می زدند و کشور گشایی داشتند. و گرفتن مناطق مختلف هر روز به اقتدار حکومت عثمانی افزوده می کرد. البته یکبار هم قصد ایران را کردند ولی در ایران یک شب بیشتر نتوانستند بمانند در تبریز و ارتش عثمانی مجبور به عقب نشینی شد. این امپراطوری عثمانی در روی کار آوردن آتاتور فرو می پاشد و حکومت لائیک با 180 درجه سمت گیری متفاوت 80 سال اینجا کار می کند و الآن نزدیک به صد سال شده است.
وی از دیگر اتفاقات مهم منطقه را مقدمه سازی در خاورمیانه برای ایجاد رژیمی جعلی عنوان کرد و افزود: در دهه 40 بعداز جنگ جهانی بدنبال مقدمه سازی در خاورمیانه رژیمی جعلی در خاورمیانه ایجاد شد بنام اسرائیل. جان اف کندی آن موقع وقتی فلسفه تأسیس اسرائیل را بیان می کند، می گوید: اسرائیل یعنی مردمی بدون سرزمین در سرزمینی بدون مردم. در حالیکه هر دو سوی این مبادله غلط است نه آن مردمی کوچانده شده به فلسطین بدون سرزمین بود و آن سرزمین هم بدون مردم نبود.
- طراحی صد ساله غرب در منطقه برای مسلط کردن اسرائیل
وی تصریح کرد: غرب دو هدف سیاسی و مذهبی را دنبال می کرد، اول تهی کردن منطقه خاورمیانه از مبادی خودش و جایگزینی سیستم لائیک و مسلط کردن اسرائیل در منطقه در مقابل کشورهای اسلامی بود بگونه ای که کشورهای اسلامی با او خود را تطبیق بدهند و این طراحی حدود صدساله غرب رسید به جایی که داشت تموم می شد که انقلاب اسلامی ایران در دهه 1970 اتفاق افتاد. و آنها در این شرایط یک کمربند ایجاد کردند و کشورهای منطقه را از ایران ترساندند و روند خود را ادامه دادند. از طرفی موج انقلاب اسلامی و پیام های امام در جهان مطرح می شد. که در بین مردم آثار وزین خود را داشت و از طرفی دیگر آنها پمپاژ ایران هراسی را در دنیا مطرح کردند.
وزیر سابق امور خارجه کشور اظهار نمود: غرب در چنین شرایطی برای پاتک زدن و حلقه تکمیلی روند قبلی خود کمپ دیوید را همزمان با پیروزی انقلاب در منطقه ایجاد می کنند. از آن زمان به مدت 33 سال می گذرد و حکومت های منطقه وابسته تر ترسوتر و تسلیم تر و کوتوله تر به لحاظ ظرفیت می شود.
- آتشفشان ملت های منطقه خط بطلان بر آنچه غرب گمان می کرد
وی هدف از این طراحی را اینگونه بیان داشت که: این طراحی را جلو بردند تا آنجه می خواهند بنشانند و به نظر می رسید کار را تمام کرده باشند؛ آتشفشان ملت های منطقه خط بطلان بود بر آنچه آنها گمان می کردند آخر کار است و تموم شده است، بود. و گمان می کردند نقطه قوتشان است.
همچنین تأکید کرد: خداوند می خواست از همان نقطه ای که فکر می کردند نقطه قوت است ضعف آنها را آشکار کند و این پدیده ای است که هیچ کس پیش بینی نکرده بود.
- آمریکایی ها طراح این حادثه نبودند
وی در بیان این مطلب که آیا این کار طراحی شده بوده است یا خیر ابراز نمود: اینکه می گویند آمریکا طراحی کرده هیچ مبنایی ندارد. آمریکایی ها طراح این حادثه نبودند چون مشکلی در منطقه نداشتند با کدام حکومت منطقه مشکل جدی داشتند؛ حدود 21 حکومت در منطقه تقریباً مطیع بودند.
در ادامه افزود: عربها کلی تلاش کردند طرحی برای مسئله فلسطین بدهند که معروف شد به اتکای عربی که از جمله شامل مواردی چون بازگشت پناهندگان فلسطین و پایتختی قدس بود و اینکه کشورهای عربی هم مرزهای 1967 را پذیرفته بودند و این در حالی است که اسرائیلی ها هم از مرزهای 1967 دیوار رژیم صهیونیستی عبور کردند و پناهنده ای را اجاز ه نداند برگرد و هم قدسی در کار نیست.
همچنین با اشاره به سخن حضرت علی علیه السلام که ناکارآمدی یک سلطان بر مردمش بسیار سخت تر است از ظلمی که یک سلطان می کند. عنوان کرد: پدر شیخ بحرین سال 71 در حاشیه یک اجلاس سران کنفرانس اسلامی ایشان با رییس هیئت ایرانی ملاقات کرد و گفت اگه همه اختیارات را به جورج بوش (بوش پدر ) بدهیم ایشان همه ی مشکلات منطقه ما را حل می کند و این اوج تدبیر رهبر یک کشور بود.
ایشان همچنین گفت: در بحرین کشورها با هم قرار داد نظامی می بندند اگه به یکی حمله شد آن یکی امکانات نظامی بیاورد و کمک کند. امَا در جایی نشنیدید اگر نتوانستم پاسخ مطالبات مردم را بدهیم شما ارتش بیارد و اینجا حواب بدهید. آمریکا با این نوع طرز فکر چه مشکلی داشت که باید اوضاع آنها را بهم بزند.
دکتر متکی تصریح کرد: غربی ها کلی تلاش کردند تا اسلام را در این منطقه به حداقل توانش برسانند و نوعی از خود تهی کردن را در منطقه حاکم کنند. آنوقت دوباره خود بانی حرکتی شوند که روزهای اول جماعت مردمی اگر صد نفر نماز خوان بودند تبدیل به نماز جماعت صد هزار نفری شد و آیا امریکا می خواهد چنین اتفاقی بیفتد. آنها تلاش کردند اسلام از منطقه دور شود و حکومتهای لائیک و سکولار بیایند.
- مواضع و تصمیمات متناقض آمریکائی ها
وی با اشاره به موضع گیری های آمریکا در انقلاب های پیش آمده اظهار نمود: روزهای اول حادثه سرگیچه پیدا کردن آمریکا را مشاهده می کنید و مواضع مختلفی گرفتند. امریکائی ها اظهارات آقای اوباها و خانم کلینتون نشان می دهد که نمی توانند حادثه را کنترل کنند و تصمیم درست بگیرند. آمریکاییها دچار یک تنقاض در رفتار شدند این شد که تصمیمات متناقض گرفتند.
متکی ادامه داد: در بحث لیبی در شورای امنیت بحث کردند و گفتند منطقه ممنوع الپرواز تعریف می کنیم. این از چیزهای جدیدی بود که یک دولتی علیه مردمش بمب باران می کند در حالیکه در سی سال گذشته یک بار جنگنده های خود را در تجاوز اسرائیل به لبنان به پرواز در نیاورند در جریان غزه به پرواز در نیاوردند اما در میدان تحریر بر سر مردم خود به پرواز در آمدند . آیا آمریکا با این رژیم ها مشکل داشت.
- مطالبات مردم چیست
وی در اعتراض مردم مسلمان در اداره کشور به مناسبات بین حکومت و مردم اعلام کرد: مردم به بی توجهی به اراده ی مردم، مشارکت جدی مردم در تعیین سرنوشتشان و به عدالتخواهی که نیست اعتراض دارند.
همچنین در اعتراض به مناسبات حکومت ها در سطح منطقه ای ابراز نمود: مردم کشورهای انقلابی به سیاستهای دولتهایشان در نحوه تعامل با رژیم صهیونیستی اعتراض دارند. یکی از حرفهای مردم این است که مناسبت های با اسرائیل را قبول نداریم. می خواهیم سفیر اسرائیل در مصر اخراج شود. انتقال گاز و انرژی به رژیم اسرائیل را قبول نداریم.
همچنین عنوان داشت : حرکتی که آغاز شده برای ایجاد یک تحول بنیادین و اساسی در همه ی این حوزه ها و برای همین اولین شعاری که مطرح شد این شعار خیلی سریع در تمام دنیای عرب مطرح شد.ملتها اراده کردند که یک تحول بنیادی و زیر ساختی بوجود آید.
- جمهوری اسلامی ایران با آنچه مردم این کشورها به تصویب برسانند موافق است
وزیر سابق امور خارجه کشورمان همچنین اعلام نمود: جمهوری اسلامی آنچه مردم این کشورها به تصویب برسانند قبول دارد و وقتی ما روند این حرکت ها را رصد کنیم، شعارها و سخنرانی ها و اظهارات را می بینیم شعارهای مردم در روزهای نخست مطالبات کلی، یک اعتراض کلی و ناراحتی های کلی است و آرام آرام دو جهت را نشان می دهد یک توجه جدی به تغییر ساز و کارها دارند و اینکه ساخت کارها عوض شود. اینکه می بینیم شورای نظامی مصر با رهبران جوانان در میدان تحریر مذاکره می کند؛ و شش خواسته آنها مبنی از جمله پیگیری وضع مبارک، انحلال مجلس، برگزاری انتخابات و مطالبات خود را طرح می کنند. این مطالبات روز به روز دارد مشخص تر می شود که از دل این مطالبات مشخص می شود خواستار ساختار و اصلاحات جدید هستند.
وی همچنین به بررسی محتوایی نگاه جمهوری اسلامی ایران به حرکت های مردم مسلمان کرد و گفت: ما با توجه به اینکه مردم را در تبلور عدالتخواهی در شعار های اسلامی در نمادهای اسلامی می بینیم، می گوییم رنگ و بو و جهت گیری های اصلاحات در آن کشورها اسلام است . اما منجر به حکومت اسلامی شود نمی دانیم این تحولات باید برود جلو تا مردم خود تصمیم بگیرند.
- ایران دخالت اجرایی و عملیاتی ندارد
وی در بیان برخورد غربی ها با ارتباط جمهوری اسلامی ایران با این تحولات عنوان کرد: غربی ها روزهای اول گفتند ایران دخالتی ندارد. بعد گفتند ایران دارد بهره برداری می کند از این تحولات و چون رنگ و بوی اسلامی شدن را در این انقلابهای دیدند در آخر با صراحت گفتند ایران دخالت می کند و ایران یک تهدید است.
دکتر متکی در تشریح موضوع بیان داشت: ایران دخالت اجرایی و عملیاتی ندارد و جنس این تحولات جنس غیر عنصر و غیر مؤلفه ی خارجی است، حرکت مردم بحرینی را ببینید تظاهرات میلیونی یمن و مصر را ببینید چند تا خارجی و ایرانی در این تجمعات پیدا کردند. این قیامها بی نیاز از حمایت های خارجی است.
- ارتباط جمهوری اسلامی با این تحولات چیست و نقش الهام بخشی آن
دکتر متکی گفت: مردم خواست های روشنی دارند و می خواهند صدایشان شنیده شود و حق رأی داشته باشند، چون ما از خواست عمومی ملتها حمایت می کنیم. و آنچه که آنها به عنوان دخالت ما می گویند اثر گذاری مبتنی بر الهام بخشی ایران اسلامی است.
و در بیان اینکه چگونه این الهام بخشی بوجود آمد چرا بعداز سی سال دارند بروز می کند ابراز نمود: امام از اولین روزهای انقلاب یک رسالت بین المللی و جهانی احساس کرد و اینکه پیام این انقلاب منتقل شود و خودش شروع کرد ولی حرکت امام مثل حزب کمونیستم نبود که در کشورهای دیگر گروه و عامل درست کند امام حرکت نقطه ای نمی کرد امام حرکت موجی می کرد و امام آنچه باعث انقلاب اسلامی ایران شد بیان می کرد با این نگاه که اگر ملتی متحول بشود آنوقت آنجا تحول ایجاد خواهد شد در همه ساز و کارها.
و ادامه داد: فرق قیام 15 خرداد 42 و 22 بهمن 57 در چیست: در هر دو حرکت اسلام اساس بود و حکومت اسلامی خواست بود. رهبری امام بود. ولی آنچه تفاوت داشت این بود که در 15 خرداد مردم به گونه فراگیر در صحنه حضور نداشتند جمعی آمد و سرکوب شد.