آینده پژوهی، دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده

نشست تخصصی "دیدبانی فرهنگی مبانی، چالشها و راهکارها" روز 12 بهمن ماه در پژوهشکده آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) برگزار شد. در این نشست با اشاره به دانش آینده پژوهی وو دیدبانی تاکید شد: آینده پژوهی، دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده به گونه ای آگاهانه، فعالانه و پیش دستانه است و دیده بانی، ابزاری برای برخورد فعال در قبال آینده فرهنگ می باشد. در آغاز این نشست دکتر حاکم قاسمی رئیس پژوهشکده آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) ضمن تبریک آغاز ده فجر انقلاب اسلامی با اشاره به تحولات و تغییرات گسترده در سطح جهان و تاثیرات فرهنگی آن گفت: با توجه به ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی آمادگی برای مواجهه با تغییرات فرهنگی با هدف حفظ آرمانها و اهداف فرهنگی انقلاب اسلامی ضروری است. از این رو آشنایی با ابزارها و روشها و راهبردهایی که این آمادگی را ایجاد می کند و ما را از غافلگیری در مواجهه با تغییرات نجات می دهد اجتناب ناپذیر است. دکتر قاسمی با اشاره به روش های آینده پژوهی گفت: یکی از روش هایی که به ما کمک می کند تا از غافلگیری ها در مقابل تغییرات نجات پیدا کنیم روش دیدبانی است که پیشاپیش از وضعیت هایی که ممکن است بروز کند ما را آگاه می کند و آمادگی ایجاد می نماید. رئیس پژوهشکده آینده پژوهی  دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) تاکید کرد نشست تخصصی دیدبانی فرهنگی با هدف آشنایی با روش دیدبانی برگزار شده و ابراز امید اری کرد که با آشنایی با روشهایی مانند دیدبانی و کاربست آنها بتوانیم چالشهای فرهنگی ا قبل از تبدیل شدن به بحران کنترل وو مدیریت کنیم. در ادامه این نشست دکتر جابر مقدم پور با ارائ بحث با موضوع "دیده بانی فرهنگی مبانی، چالش ها و راهکارها" پرداخت  و گفت: به زعم برخی آینده پژوهان، در آینده محور رقابت های جهانی از رقابت های اقتصادی و نظامی به رقابت های فرهنگی منتقل می شود و جهان آینده ماهیت فرهنگی به خود خواهد گرفت. وی افزود: با وجود پیچیدگی ها و فرایند رو به گسترش جهانی شدن در جهان رقابتی کنونی، کشورهایی که برای فرهنگ خود هـدف و برنامه ای نداشته باشند، توسط فرهنگ‌های دیگر کنـار گذاشته خواهند شد. مقدم پور با اشاره به اینکه در جهان امروز در عرصه فرهنگ باید به طور آگاهانه، نقشی فعال و مؤثر ایفا کرد، گفت: در چنین موقعیتی آینده پژوهی جایگاه اصلی و مهم خود را به دست می آورد. وی اضافه کرد: فرهنگ از جایگاه بالایی در نظام جمهوری اسلامی ایران برخوردار است و به عنوان یک عرصه مهم بعد از انقلاب اسلامی مورد توجه قرار گرفته و در اسناد بالادستی از آن به عنوان مزیت‌ راهبردی، انحصاری و سرنوشت ساز جمهوری اسلامی ایران یاد شده است. وی با اشاره به اینکه رصد فرهنگی یکی از مفاهیمی است که ‌در گفتمان مدیریت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب پدیدار شده است، اظهار داشت: با توجه به مباحث موجود در گفتمان رصد فرهنگی کشور نیاز به توجه توأمان به مفاهیم پویش و پایش احساس می شود و  برای رسیدن به نتیجه استفاده از عبارت دیده بانی و ترکیب دیده بانی فرهنگی مناسب تر به نظر می رسد. یک سامانه دیده بانی، به معنای کامل باید در بردارنده عناصری از ۲ فعالیت اصلی پویش و پایش ‌باشد و عناصر قابل توجه در فرایند دیده بانی فرهنگی از جمله عناصر مربوط به پویش و پایش می باشد. مقدم پور تاکید کرد طراحی و استقرار یک سامانه دیده بانی و راه اندازی یک فعالیت دیده بانی فرهنگی نیازمند بررسی چالش ها، ملاحظات و چارچوب بندی دیده بانی فرهنگی از ۶ منظر نظری، فرایندی، موضوعی، نهادی، ابزاری و تکنیکی و اجرایی است و برای اجرای موثر دیدبانی لازم است به ابعاد مختلف در فرایند دیدبانی توجه و پرداخته شود. در پایان نشست تخصصی "دیدبانی فرهنگی مبانی، چالشها و راهکارها" تبادل نظر و پرسش و پاسخ صورت گرفت و به پرسش های حاضران در باره زوایای مختلف دیدبانی فرهنگی و چگونگی اجرای آن پاسخ داده شد.