کارگاه آموزشی «روش تحقیق کیفی: نظریه داده بنیاد » برگزار شد

کارگاه آموزشی با عنوان «روش تحقیق کیفی: نظریه داده بنیاد » روز دوشنبه مورخ 26 آذر ماه با حضور اعضای هیأت علمی دانشگاه، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، و سایر علاقه ­مندان از داخل و خارج دانشگاه در پژوهشکده آینده پژوهی دانشگاه بین المللی برگزار گردید. این کارگاه با توجه به نیاز مبرم دانشجویان و محققان به ویژه علاقه‌مندان به آینده‌پژوهی به آگاهی از روش های پژوهش از جمله روش­ تحقیق کیفی و نظریه داده بنیاد برگزار شد. در کارگاه روش کیفی نظریه داده بنیاد آقای دکتر مرتضی انوشه عضو هیات علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) به ارائه موضوع و تدریس پرداختند. هدف اصلی روش تحقیق کیفی نظریه داده بنیاد کشف تئوری در پژوهش‌های علوم اجتماعی بر اساس گردآوری نظام مند داده‌ها برای رسیدن به مرحله‌ای از شناخت از موضوع مورد مطالعه است که ما را قادر سازد نظریه‌ای را که بر اساس داده های واقعی ساخته‌ایم  با نظریه‌های موجود مقایسه کنیم. برخی از عناوین در این کارگاه معرفی و مورد بررسی قرار گرفت عبارت بودند از:

• تعاریف مفاهیم در نظریه داده بنیاد
• اهمیت و جایگاه روش کیفی نظریه داده بنیاد
• فرایند اجرای تحقیق بر اساس نظریه داده بنیاد

در ابتدای دوره دکتر انوشه مفاهیم تحقیق کیفی، نظریه داده بنیاد و تفاوت های آن را با سایر روش‌های تحقیق مورد بررسی قرار داد. سپس اهمیت این شیوه تحقیق و نظریه پردازی در علوم انسانی و اجتماعی تجزیه و تحلیل شد. در ادامه فرایند کلی تحقیق داده بنیاد ارائه گردید. در تمامی گام‌های تحقیق مثال‌های متعددی از تحقیقات اجرا شده با روش داده بنیاد ارائه گردید و حاضرین در کارگاه نیز با بحث و اعلام نظر در باره موضوع در فرایند ارائه بحث مشارکت کردند. دکتر انوشه با تشریح اهمیت و چگونگی تحقیق داده بنیاد، عنوان کرد: منظور از تئوری داده بنیاد، نظریه برگرفته از داده‌هایی است که در طی فرایند پژوهش به صورت نظام‌مند گردآوری و تحلیل شده‌اند. در این راهبرد، گردآوری و تحلیل داده‌ها و نظریه‌ای که در نهایت از داده‌ها استنتاج می‌شود، در ارتباط نزدیک با یکدیگر قرار دارند. پژوهشگر به جای این که مطالعه خود را با نظریه از پیش تصور شده‌ای آغاز کند، کار را با یک حوزه مطالعاتی خاص شروع کرده، اجازه می‌دهد که نظریه از درون داده‌ها پدیدار شود. نظریه داده بنیاد نسبت به نظریه‌ای که حاصل جمع آمدن یک سلسله مفاهیم بر اساس تجربه یا تاملات صرف است، با احتمال بیشتری می‌تواند نمایانگر واقعیت باشد. دکتر انوشه با اشاره به اهمیت موضوع اعلام داشتند: نظریه داده بنیاد یک روش پژوهشی استقرایی و اکتشافی است که به پژوهشگر در حوزه های موضوعی گوناگون امکان می دهد تا بجای اتکا به تئوری‌های موجود و از پیش تدوین شده خود به تدوین تئوری و گزاره اقدام نماید. این تئوری‌ها و گزاره‌ها به شکلی نظام‌مند و بر اساس داده‌های واقعی تدوین می‌شود. در واقع نظریه داده بنیاد روشی است برای کسب شناخت پیرامون موضوع مورد مطالعه، و موضوع یا موضوعاتی که قبلا در مورد آنها تحقیق جامع و عمده‌ای نشده است و دانش ما در آن زمینه محدود است. در انتهای جلسه، گفتگو در باره نظریه داده بنیاد و نقاط قوت و ضعف آن صورت گرفت و موارد کاربرد آن توضیح داده شد و به سوالات حاضران در جلسه پاسخ داده شد. یادآوری می شود نشست کارگاهی بعدی پژوهشکده آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) با عنوان فعالیت­های مدنی، مشارکت مردمی و آینده فعالیت های اجتماعی روز دوشنبه 3 دی ماه در سالن اجتماعات پژوهشکده آینده پژوهی برگزار می شود. شرکت در این نشست برای دانشجویان و اعضای هیات علمی آزاد است.