نشست کارگاهی آینده رسانه ها و سناریو های پیش رو روز دوشنبه13 آذرماه با سخنرانی دکتر مهدی مطهر نیا عضو هیئت علمی و پژوهشگر حوزه مطالعات آینده پژوهی برگزار شد.
در این نشست دکتر مطهر نیا بحث خود ر ا با توضیحی از رسانه ها شروع کرده و گفت: رسانه مجموعه رساناهایی را شامل می شود که رسالت انتقال تغییرات محیط اطراف را به مغز به عهده دارند. حواس پنجگانه؛ و به پیروی از آن مجموعه رساناهای صناعی آدمی که انتقال پیام های رمزگذاری شده را از فرستنده به گیرنده به عهده گرفته اند؛ رسانه اند.
رسانه های جدید و تغییرات شگرف
سخنران نشست تخصصی آینده پژوهی رسانه ها گفت: رسانه ها وسایل شگرفی هستند که مظهر ارتقای تکنولوژیکی انسانند و باعث پرتاب جوامع به سوی آینده می شوند. رسانه ها در پیدایی عادات تازه، تکوین فرهنگ های جدید جهانی، تغییر در رفتار و خلق و خوی انسان ها و روش های زندگی و بالاخره کوچک شدن کره زمین، و ایجاد همسایگی ملل دوردست، سهمی شگرف بر عهده گرفته اند.
دکتر مطهر نیا با اشاره به مراحل تحول رسانه ها گفت: می توان مراحل تحول رسانه ها را مبنی برسه مرحله دانست: رسانه های کلاسیک که شامل عصر نخست رسانه ها و اطلاعات مکانیکی (منولوگی) می شود. رسانه های مدرن که شامل عصر دوم رسانه ها و اطلاعات ارگانیکی ( (دیالوگی)می شود. پس از ایجاد انبوهی اطلاعات رسانه های فرا مدرن ایجاد شدند که شامل عصر سوم رسانه ها و و اطلاعات هولوگرافیک ( شبکه ای ) می شوند.
دکتر مطهر نیا با تاکید بر خردورزی انتقادی گفت چرخش گسترده نشان های چند معنایی موجب می شود الصاق هر گونه معنای مسلطی در جماعت های گوناگون جامعه بشری دشوار و غیر ممکن می سازد. این استاد آینده پژوهی تاکید کرد: با گسترش پهنای باند، سرعت، و شدت تاثیر تکثر اطلاعات، شاهد انقلاب پارادایمی در حوزه ی حیات اجتماعی از وحدت در کثرت و کثرت در وحدت، به کثرت در وحدت و وحدت در کثرت خواهیم بود که موجب دگرش هویت های اجتماعی از دمکراسی سیاسی به دمکراسی اجتماعی خواهد شد که در آن نه حکومت ها و دولت ها که رسانه ها و شبکه های اجتماعی مدیریت جوامع را به عهده خواهند گرفت و هر فرد برای خود هویتی تک سرنشین و دانش بنیاد خواهد داشت.
رسانه ها و مدیریت اجتماعی
به گفته دکتر مطهر نیا با انقلاب پارادایمی دولت ها به روسای اجرایی رسانه ها تبدیل خواهند شد و به جای رهبری رسانه ها توسط آن ها، این رسانه ها خواهند بود که رهبری نیروهای اجتماعی را به عهده گرفته و مدیریت سیاسی را از طریق رهبری اجتماعی اعمال؛ و آن را توسط دولت های در مقام سمبل وحدت سیاسی مدیریت خواهند کرد.
در این وضعیت فرهنگ بخش انسان پرداخته و جمعیت پذیرفته ی حیات بشری است و رسانه حاملِ فرهنگ های گوناگون و مستعد پرورش هژمونی در حوزه ی حیات اجتماعی و سیاسی است. که منجر به ظهور اتاق شیشه ای در جهان خواهد شد. اتاق شیشه ای نه به کوچک شدن که به میکروزه شدن جهان و گذار از دهکده جهانی به اتاق شیشه ای جهان خواهد انجامید که مهم ترین وجه پیشران آن فناوری های رسانه ای است. فناوری هایی که دهکده جهانی را به اتاق شیشه ای تبدیل خواهند کرد.
دکتر مطهر نیا سه دیدگاه در زمینه آینده رسانه ها مطرح نمودند 1-پیش رونده تکنولوژیکی: 2-دیدگاه منفی به رسانه های جدید3. به هم ریختگی هنجاری.
عوامل موثر در تغییر نقش رسانه ها
سخنران نشست تخصصی آینده رسانه ها عوامل مهمی را که باعث ایجاد نقش رسانه ها در حیات اجتماعی با جهت گیری دموکراسی خواهانه می‌شوند مطرح نمودند که شامل موارد زیر می شود.
1-تجاری سازی
2-تمرکز
3- جهانی شدن
4-آزادگذاری
5-تکثیر
دکتر مطرح نیار اظهار داشتند که رسانه ها در جهان ما موجب دگرگونی های گسترده ای شده اند. به این صورت که رسانه های همگانی، دولت مدرن را دگرگون کرده‌اند. رسانه‌های همگانی دیگر حاملان حقیر اخبار نیستند، بلکه رسانه ها به بازیگران شدیداً بانفوذی در بازی های سیاسی با قدرت مستقل تبدیل شده‌اند. رسانه‌ها دیگر "رکن چهارم" دموکراسی نیستند که به عنوان "نگهبان قانون اساسی" عمل کنند. رسانه ها به "ستون پنجم" دارای قدرت سیاسی عظیم ولی به صورت مخفی تبدیل شده‌اند. بازیگران سیاسی نیز می توانند با استفاده از قدرت رسانه‌ها، زبان بحث‌های سیاسی و جریان اطلاعات و اخبار را کنترل و عقاید سیاسی را دست‌کاری کنند.
پیشرانهای تغییر و تحول رسانه ها
سخنران نشست تخصصی آینده رسانه ها به پیشرانهای تغییر و شکل دهنده آینده اشاره کرد و گفت پیشران سیاسی موثر بر آینده رسانه عبارتند از:
پیشران های سیاسی موثر بر آینده رسانه اینگونه معرفی نمودند، دگرگونی ارتباطات سیاسی ، دگر گونی دموکراسی، دگرگونی مخاطبان، دگر گونی فضای عمومی ، دگر گونی شهروند ، دگرگونی مخاطب سیاسی، تحول حکومت ها، تحول رهبری سیاسی و تحول مدرنیته سیاسی. دکتر مطهر نیا همچنین پیشران های جدید موثر بر آینده رسانه ها را مطرح کرد و گفت این پیشرانها عبارتند از:
- افزایش سطح قدرت شرکت های بزرگ رسانه ای که تحت مالکیت خصوصی قرار دارند.
- افزایش سطح و نفوذ توزیع و انتقال محتوا در تمام لایه ها و بستر های مختلف اجتماعی
- افزایش بالن گونه تعداد مخاطبان انلاین و اوج گرفتن آن در آسمان رسانه ای
- افزایش سطح انتقال آزاد اطلاعات و بدون سانسور توسط اوترنت
- توسعه صنایع رسانه ای و دستیابی به اطلاعات از طریق موبایل با استفاده از خدمات اینترنتی
- تکیه بر تجارب ناشی از روش سناریو نویسی در کمپانی های نفتی 1970 به بعد
- تدوین آینده نگارانه چرخه حیات رسانه ای در پرتو روش سناریونویسی
- ترکیب آفرینی عملیاتی میان قطعیت ها و عدم قطعیت ها به هدف تدوین بهترین سناریو ها
- پهنای باندها بزرگتر خواهند شد.