دکتر جهان بین در این نشست با بیان این سخن که انقلاب اسلامی ایران در تاریخ بی سابقه است و از نقاط عطف تاریخ محسوب می گردد، گفت: برخی از صاحب نظران این انقلاب را با انقلاب کبیر فرانسه برابر می دانند. ایشان پرسش از آینده انقلاب را همزاد خود انقلاب دانست وگفت از بدو پیروزی انقلاب خود مردم و بزرگان این سئوال را دارند که بالاخره آینده انقلاب چه خواهد شد. از جمله اولین تلاش ها برای پاسخ با این سئوال در کتاب آینده انقلاب اسلامی از شهید مطهری صورت گرفت. دکتر جهان بین با اشاره به اینکه ما در آینده پژوهی به دنبال کشف آینده ممکن، محتمل و مطلوب هستیم گفت در آینده پژوهی ما در واقع با طیفی از آینده روبرو هستیم که تصویر جامع تری از آینده در اختیار ما قرار می دهد و جلوگیری از غافل گیری را نیز به همراه دارد. سخنران نشست تخصصی آینده پژوهی گفت: ما در تحلیلی که از آینده انقلاب اسلامی داریم با فرض هایی رو برو هستیم :
فرض اول، دستاورد کلان انقلاب اسلامی تاسیس نظام جمهوری اسلامی است و این نظام متکلف به باز تولید اهداف انقلاب اسلامی است و وظیفه اش این است که آرمان های انقلاب اسلامی را عملی کند.
فرض دوم این است که بعد از انقلاب اسلامی، وقتی حکومتی رفته و حکومتی جدید آمده است هدف انقلاب تحقق پیدا کرده است و دیگر لزومی ندارد اهداف انقلاب را دنبال کنیم.
فرض سوم اساساً بین نظام و انقلاب اسلامی گسست وجود دارد.
دکتر جهان بین گفت: تحلیل آینده در نسبت و ارتباط با تعریف انقلاب است با این دیدگاه فرض اول در جامعه ما مورد قبول است و آینده انقلاب ایران بر پایه قانون اساسی استوار است. رهبر معظم نیز همین امر را تاکید می کند و امام راحل نیز بر همین اصل تاکید داشتند. امام خمینی (ره) می فرمایند ما بناست یک فرهنگ جدید مبتنی بر اسلام اعلام کنیم و نه بر اساس غربگرایی که این فرهنگ شهادت و سختی به دنبال دارد. ایشان بعد از معرفی انقلاب اسلامی بعد از پیروزی انقلاب براساس قانون اساسی با اشاره به این موضوع که متناسب با این اهداف و دستاورد ها و نقاط قوت انقلاب اسلامی نقاط ضعف هایی نیز وجود دارد گفت انقلاب اسلامی با چالش هایی نیز روبرو است که بر اساس این چالش ها و با توجه به دستاورد های انقلاب و آثار آن می توان برای آینده سناریوهای مختلف را تعریف کرد.
در زمینه چالش های پیش روی انقلاب دکتر جهان بین به موارد ذیل اشاره کردند:
1. متاسفانه فرایند توسعه از منظر گزینش سیاسی درست تعریف نشده است افراد براساس ارتباطات گماشته شده اند ویژگی های اکتسابی و توانمندی های فرد نادیده گرفته شده و بیشتر گزینش ها اساس انتسابی و سببی دارد.
2. چالش استقلال و آزادی در قانون اساسی و موازنه این دو باهم، ممکن است فردی به اسم استقلال آزادی مشروع کسی را سلب کند و فردی به اسم آزادی استقلال را زیر سوال ببرد.
3. تفکیک قوا صورت گرفته، اختیارات قوا و میزان استقلال آنها تعریف شده اما در مواردی تداخل آنها ما را با چالش هایی روبرو می کند.
4. چالش های بین دموکراسی خواهی و مردم سالاری دینی
حوزه دوم مورد بحث در چالش های انقلاب اسلامی، سیاست خارجی در قانون اساسی است. بر اساس اصل یکصد و پنجاه و دوم: سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هرگونه سلطه جویی و سلطه پذیری، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرت های سلطه گر و روابط صلح آمیز متقابل با دول غیر محارب و شکل گیری جبهه ی مقاومت وغیره....استوار است. اصول و اهدافی که برای سیاست خارجی مشخص با وجه به محیط بین المللی و قواعد بین المللی یکی از زمینه های پرچالش برای جمهوری اسلامی است.
حوزه سوم و قابل بحث در حوزه اقتصاد ایران است. با مروری بر اسناد باقی مانده از دوران قبل از انقلاب و دروان پهلوی در می یابیم خدماتی که جمهوری اسلامی که انجام داده است با آنچه در دوران پهلوی انجام شده قابل مقایسه نیست و در زمینه های مختلف اقتصادی از جمله: برق ، تلفن، راه ها، آب سالم، گاز و ... خدمات گسترده ای ارائه شده است اما در حوزه اقتصاد نیز چالش هایی برای اقتصاد انقلاب اسلامی مطرح است که به شرح ذیل می باشد:
1. اقتصاد ایران علی رغم رشد همچنان درصدزیادی وابسته به نفت است
2. فساد اقتصادی در ایران وجوددارد و با آنکه مبارزه صورت می گیرد ولی هنوز از بین نرفته است.
3. نحوه ی تقسیم بودجه در کشور مشکل دارد.
4. بحث تورم و بحران اشتغال در کشور چالش دیگر است.
5. نابرابری اجتماعی در کشور وجود دارد.
6. چالش مهم دیگر چالش بین خودکفایی و قرار گرفتن در مدارهای جهانی است.
7. ازجهت کمّی رشدو ارتباط صنعت با دانشگاه ضعیف است و ما کمتر با در جامعه علمی علم مسئله محورداریم.
8. در زمینه مهاجرت نخبگان (تحصیل کرده) ایران جزء 5 کشور جهان است.
سخنران نشست تخصصی آینده پژوهی در ادامه بیان داشتند چالش هایی که در حوزه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و...وجود دارد، دستاورد های انقلاب را تحت شعاع قرار خواهند دادکه مسائل ناشی از آن را می توان به شکل زیر دسته بندی کرد.
1. برخی از چالش هااجتناب ناپذیرند و ناشی از ماهیت انقلاب اسلامی هستند، این چالش ها به راحتی قابل حل نیستند ، مثل رابطه دین و سیاست، توسعه و عدالت، چالش سیاست خارجی
2. با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران، ایران یک جایگاه برجسته از لحاظ جغرافیایی دارددر شرایط بحران انرژی در جهان ایران دارنده ی بیشترین ذخایر نفتی است و مقام دومینکشور دارنده گاز و چهارمین کشور دارنده نفت است.
3. برخی دیگر از چالش ها از روند های مدیریتی ناشی می شوند.
4. برخی دیگر از این چالش ها ناشی از وضعیت پیچیده ی جامعه ایران است.
5. برخی دیگر از این چالش ها ناشی از ساختار ها در کشور است.
دکتر جهان بین در جمع بندی مباحث خود به این نکته اشاره کردند که اگر چالش ها به نحوی اساسی مدیریت شود برای جمهوری اسلامی فرصتسازند و ظرفیت های بالقوه را به فعلیت می رسانند. ولی اگر درست مدیریت نشوند و مورد توجه قرار نگیرند برای تحقق اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی مانع به وجود می آورند.
