برگزاری کارگاه آموزشی" روز نامه نگاری علم" در دانشگاه

کارگاه آموزشی با عنوان " روز نامه نگاری علم"  توسط دکتر هادی خانیکی  از اساتید برجسته علوم ارتباطات به شکل مجازی برگزار شد. در این کارگاه که با شرکت مدیران و کارشناسان روابط عمومی دانشگاه ها و مراکز آموزشی و پژوهشی و پارک های علم و فناوری وزارت علوم و با همکاری دانشگاه بین المللی امام خمینی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد دکتر خانیکی در خصوص ضرورت پاسخگویی روابط عمومی ها به ترویج علم ، چالش های پیش رو روابط عمومی ها ، وظایف و مسئولیت روابط عمومی ها در عرصه ترویج علم  مباحث تخصصی را مطرح کرد. در این دوره در آغاز دکتر خانیکی بیان داشت: دانشگاه ها و نهاد پژوهشی  و علمی به دنبال انعکاس اخبار مثبت و موثر هستند و روزنامه نگاری علم می تواند زمینه این پیوند را بین آنچه در افکار عمومی می گذرد ایجاد کند. وی افزود: ادراک از مسائل روابط عمومی در شرایط کنونی از  الزامات روزنامه نگار ی علم است و ما در این زمینه از یک سو با چالش هایی روبرو هستیم که در همه روابط عمومی ها مشترک هست و از سویی چالش هایی وجود دارد که روابط عمومی  نهادهای علمی و پژوهشی  در آن مشترک هستند که برخی از این مهمترین مسائل و چالش ها در این دو زمینه شامل  4 چالش عمده است اولین چالش نبود یک راهبرد ارتباطی یکپارچه  که تصویر و انگاره مناسبی از مسئولیت های روابط عمومی به جامعه منتقل کند که این تصویر یا انگاره قالب جالب و شوق برانگیزی نیست که یک نوع ناامیدی در فضای افکار عمومی ایجاد کرده است . دومین چالش  وجود تزلزل در جایگاه روابط عمومی است که روابط عمومی ها به جای اینکه نهاد گفتگویی و دوسویه در انتقال انتظارات و انتقادات باشند نهادی برای اشاعه تبلیغات و تشریفات تبدیل شده اند سومین چالش ضعف در مهارت آموزی حرفه ای است و کمتر به آموزش حرفه ای این حوزه توجه شده است و چالش چهارم بی بهره یا کم بهر بودن از نظریات و دیدگاه های نوین در این عرصه و حرفه است. این چهار چالش  در نهادهای علمی سایه انداخته است. وی در ادامه به چالش هایی که درحوزه اخبار علمی و ترویج علم هست اشاره و بیان داشت: به ویژه اکنون در اواخر سال 1399 و اوایل سال 1400  در شرایط کرونا در سطح ترویج علم با مسائل و چالش هایی روبرو هستیم  که در چالش اول شاهد رواج شبه اطلاعات غلط شده که این پدیده  را می توان به عنوان یک مشکل در این دوران مطرح کرد. که گاهی شاهد غلبه اخبار جعلی و شبه علم هستیم. در چالش دوم در ترویج علم  وجود نوعی بدبینی در توانمندی های علمی و شک  و تردید در کارهای علمی ایجاد شده است و به توهم  دامن زده است که علل مختلف سیاست گزاری، اجتماعی، فرهنگی  و سیاسی زمینه های این تردید را ایجاد کرده است . چالش سوم  در این عرصه زبان متکلف نهادهای علمی است، زبانی که به فهم مردم ترجمه نمی شود و در ترویج علم ساده سازی یکی از این مشکلات است.و چالش چهارم ناتوانی حرفه ای و مهارتی است . دکتر خانیکی همچنین 5 دغدغه و مسئله  از منظر روزنامه نگاری علم  را مطرح کرد که دغدغه و مسئله اول  سواد علم یا سواد آموزی علم  است مسئله ای که باعث شکاف بین پیشتازان علم و بدنه جامعه شده به گونه ای که بتوانند با هم تعامل داشته صحبت کنند و از هم بهره مند شوند. مسئله و نگرانی دوم ارتباط بین نخبگان و جامعه است  که چگونگی انتقال معرفت علمی مبتنی برارتباط نخبگان با جامعه  یک دغدغه و نگرانی است.و مشکلی که هست این است که نخبگان از ارتباط با جامعه گریزان هستند. مسئله سوم نگرانی نسبت به بدبینی ها که در مواجهه و مقابله  با علم رخ می دهد توانایی های علمی پدیده علمی و اخلاقی هستند که در سبک هایی از زندگی ، از علم  فاصله گرفته و در مواردی به سمت خرافه و شایعه می رود و مسئله  بعدی  نگرانی و تعامل با علم و میزان مشارکت اجتماعی و پذیرش اجتماعی جامعه علمی  است و مسئله چگونگی حضور علم و عالمان در جامعه و میزان قدرت شنوایی و سخن گویی آنها در جامعه است.. دکتر خانیکی در ادامه به  انتظاراتی   که از مدیران و کارشناسان در این چهار مسئله مورد انتظار است پرداخت و بیان داشت: از روابط عمومی نهادهای علمی انتظار می رود  علاوه بر همه مسائلی که در روابط عمومی مدیریت می کنید در شرایط کنونی که مرجعیت رسانه ها در افکار عمومی به واسطه وجود شبکه های اجتماعی و فضای مجازی تغییر کرده و اعتماد به رسانه های جمعی کم شده و افکار عمومی مبتنی بر گرایش به اخبار منفی با رویکردی انتقادی و اعتراضی هست که پدیده ای نه تنها در ایران که در جهان است باید شبکه ارتباطی با رسانه ها تغییر کرده و نه امرانه و نه فرودستانه بلکه ارتباطی موفق هست که دوسویه وبرابر و اثربخش باشد. دکتر خانیکی همچنین افزود: روابط عمومی هم درون سازمان و هم بیرون سازمان با مشکلاتی روبروهستند که مدیریت کردن درون نهاد علمی و مخاطبان علمی و از سویی عموم مردم دشوار است، مدیریت کردن در مراکز علمی و پژوهشی  که دانشمندان از رسانه ها گریزان هستند و وقتی حضور رسانه ای دارند برچسب سطحی می خورند، وظیفه روابط عمومی  ها سخت تر است. همچنین مسئله ساده کردن علم و کنش علمی کار سنگینی در این عرصه است که هم مخاطبان رسانه ای ،دست اندرکاران و نخبگان علمی و هم در سطوحی از مخاطبان مردم هستند و روابط عمومی ها در حوزه های علمی و ترویج علم وظیفه ساده سازی و اعتماد سازی را دارند . مسئولیت هایی که روابط عمومی مراکز علمی و پژوهشی دارند در سطح اول و کلی  برنامه ریزی به کار جدیدی است که به دنبال اجرای آن هستند و کار جدید ضرورت پرداختن به خلق یک روایت و انگاره در برنامه کلان را دارد . اگر اولویت ما توسعه علمی یا فناوری یا جلب مشارکت عمومی و بومی کردن است باید این روایت طراحی شود. سطح دوم ،سطح عملکردی است که مهمترین عامل اثربخشی است و داشتن ارتباط خوب و موثر می باشد به گونه ای که  اگر مخاطبان توانستند مشارکت داشته باشند ما موفق هستیم. در سطح سوم که سطح سازمان است روابط عمومی ها باید بتوانند در یک گفت و شنود سازمانی رابطه خود را با سازمان هم از نظر سیاستگزاری و هم اجرایی و هم مالی دنبال کنند. و وقتی موثر است که اعتماد سازمان باشد و سازمان هم به روابط عمومی اعتماد کند . در سطح بعدی که سطح اجتماعی است متخصصان و کارشناسان روابط عمومی باید بتوانند به لحاظ اخلاقی، تعهد به جامعه و زبان به جامعه نزدیک شوند که فناوری در این امر کمک کننده است . دکتر خانیکی در پایان اظهار داشت : در روزنامه نگاری علم  دست اندرکاران  نهادهای علمی  باید در دو مقوله استراتژیک و راهبردی  و هم مقوله کارکردی و تاکتیکی  کار خود را به سطح گفتگو ارتقاء دهند. که در این گفتگو هفت ضرورت و پیش نیاز تعریف می شود که اولین ضرورت قدرت شناخت تغییر است زیرا در جهان متغیری به سر می بریم، ارتقاء قدرت شناخت محیط ، قدرت ساده کردن و عمومیت بخشیدن به پیام ها، بالابردن قدرت اعتماد سازی ، قدرت شبکه سازی، قدرت حرفه ای شدن  و همچنین گفتگو را باید به عنوان یک مهارت و فصل مشترک دنبال کنیم.